رویترز: ایران و امریکا در افغانستان پنهانی با هم همکاری دارند

اسد ۲۶, ۱۳۹۸ fawad hariva افغانستان, خبر 0

سه منبع آگاه به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که میانجی‌ها تلاش دارند ایران و امریکا در مورد همکاری باهم در افغانستان به توافق برسند.

این منابع گفته‌اند که این میانجی‌ها از ماه‌ها به این سو پیام‌هایی را به‌گونۀ محرمانه میان واشنگتن و تهران رد و بدل می‌کنند تا دوطرف را در زمانی که تنش‌های‌شان به اوج خود رسیده، روی یک سلسله موضوعات به مذاکره بکشانند.

یکی از این منابع که نخواسته نامش فاش شود، به رویترز گفته‌است: «افغانستان منطقه‌ای است که می‌تواند زمینه مشترکی برای دوطرف ایران و امریکا باشد.»

تکذیب ایران، سکوت امریکا
با این حال کاخ سفید از ابراز نظر در این باره خودداری کرده و وزارت خارجۀ امریکا نیز به درخواست مصاحبه در این باره پاسخی نداده‌است. ایران هم رسماً هرگونه گفتگوی پشت پرده با امریکا روی هر موضوعی را رد کرده‌است.

در گزارش رویترز آمده که امریکا و ایران هردو می‌خواهند اطمینان حاصل کنند که خروج بیش از ۲۰ هزار نیروی خارجی از افغانستان باعث جنگ داخلی و استقرار دوباره نظام مبتنی بر تعبیر سختگیرانه طالبانی نشود و علاوه بر این، به القاعده و سایر گروه های تندرو، اجازۀ گسترش فعالیت در منطقه داده نشود.

برعلاوه، کارشناسان منطقه‌ای می‌گویند ایران که اقتصادش به‌دلیل تحریم‌های امریکا ضربه خورده، نمی‌خواهد دوباره شاهد سرازیرشدن موج گسترده مهاجران افغان در نتیجه افزایش خشونت در این کشور باشد.

در ادامه این گزارش آمده‌است که ترامپ و تهران یک علاقمندی مشترک دیگر نیز دارند و آن این که هردو می‌خواهند نیروهای امریکایی از افغانستان خارج شوند.

یکی از پیام‌هایی که از سوی ایران به واشنگتن منتقل شده و رویترز به آن دست یافته، از نگرانی‌های ایران در مورد گفتگوهای دولت ترامپ با طالبان در مورد خروج نیروهای امریکایی و مذاکرات بین‌الافغانی حکایت می‌کند.

یک مقام ارشد ایرانی در این پیام گفته‌است: «زلمی خلیلزاد، دیپلمات افغانی‌الاصل امریکایی به‌دلیل اشتیاق بیش از حد در مذاکرات مستقیم با طالبان، دچار اشتباه شده‌است.»

در این پیام آمده‌است که این رویکرد، در زمانی که طالبان از نظر نظامی نیز رو به پیشروی اند، به این گروه «برتری سیاسی» داده‌است.

این پیام اضافه کرده که رهبران طالبان به طرف ایرانی گفته‌اند که «هیچ چیزی کمتر از حکومت تحت ادارۀ طالبان را که استوار بر حاکمیت امارت اسلامی باشد» نخواهند پذیرفت.

در این پیام همچنین آمده‌است که به باور مقامات ایرانی، روند جدید صلح افغانستان به‌گونه‌ای راه‌اندازی شود که در آن حکومت افغانستان نقش مسلط داشته باشد؛ چنانچه تا حالا حکومت افغانستان از مذاکرات امریکا و طالبان بیرون بوده‌است.

منابع به رویترز گفته‌اند که تلاش‌های پشت پردۀ بسیاری به این امید وجود داشته که همکاری دو کشور در مورد افغانستان بتواند به مذاکرات در مورد کاهش تنش واشنگتن و تهران بیانجامد. تنش میان دو کشور زمانی شروع شد که در سال ۲۰۱۵ دونالد ترامپ به صورت یکجانبه از توافقنامه اتمی با ایران خارج شد.

در عین حال، یک منبع دیگر گفته که مایک پمپئو؛ وزیر امور خارجۀ امریکا و جان بولتون؛ مشاور امنیت ملی ترامپ مخالف رفع تحریم علیه ایران اند و در گذشته با هرگونه گفتگو با این کشور در مورد مساله افغانستان مخالف بوده‌اند و معتقد اند که تهران خواستۀ ایالات متحده را نمی‌پذیرد.

یک مقام ارشد سابق افغانستان نیز اشاره کرده که بعد از سقوط حاکمیت طالبان توسط نیروهای امریکایی، ایران روابطی با طالبان برقرار کرد که می‌تواند از آن برای شکل دادن یک توافق صلح و بیرون‌شدن نیروهای امریکایی استفاده کند.

رویترز نوشته که تهران روابط خود با رده‌های بالایی مقامات طالبان را حفظ کرده و پناهگاهی برای برخی از خانواده‌های این شورشیان است. به گفتۀ مقامات غربی، این کشور مقداری سلاح را در اختیار شورشیان قرار داده تا بر فشار خود علیه نیروهای امریکایی در نزدیکی مرز خود بیافزایند.

پمپئو نیز ایران را به «همدستی با طالبان» متهم کرده؛ اما برخی کارشناسان منطقه در مورد این‌که تهران در صورت به قدرت‌رسیدن دوبارۀ طالبان به این سیاست خود با آنان ادامه دهد، مخالف‌اند. این کشور همچنین طالبان را به‌عنوان نیروی بر ضد گروه داعش در افغانستان می‌داند.

تهران در حدود دو دهه اخیر از حکومت‌های افغانستان حمایت کرده و در کابل نیز نفوذ دارد. ایران روابط خود را با سران هزاره‌های شیعه که سومین گروه بزرگ قومی در افغانستان است و همچنین با شخصیت‌های پرنفوذ سایر گروه‌های قومی حفظ کرده‌است.

کارشناسان منطقه‌ای می‌گویند یک هدف مشترک دیگری که تهران و واشنگتن دارند، جلوگیری از تبدیل‌شدن افغانستان به مرکز امن گروه‌های افراطی، به ویژه داعش است.

رایان کروکر؛ سفیر سابق امریکا در کابل گفته‌است که پاسخ این سؤال هنوز روشن نیست که آیا ایران می‌تواند نقش تاثیرگذاری در تلاش‌های صلح داشته باشد و آیا واشنگتن چنین اجازه‌ای را به ایران خواهد داد یا نه.

با این حال، همکاری پنهانی ایران و امریکا بی‌سابقه نیست. دو کشور پیش‌تر در مورد عراق نیز همکاری‌های مشابهی داشته‌اند.